Nationale vereniging voor mensen met lupus, APS, sclerodermie en MCTD
Open menu

Je plichten


Ken ook je plichten

Naast de genoemde rechten, heb je ook plichten. Ook deze zijn opgenomen in de WGBO. De regels in de WGBO vormen de basis voor een goede samenwerking tussen jou en je zorgverleners. Daarom is het van belang dat jij en je zorgverleners goed van deze regels op de hoogte zijn. Uit je rechten als patiënt blijkt wat je van je hulpverleners mag verwachten. Uit je plichten daarentegen komt voort wat de zorgverleners van jou verwachten. Je moet bijvoorbeeld de rekening van je behandeling betalen en een zorgverzekering afsluiten (dit staat in de Zorgverzekeringswet). Ook staat in de WGBO opgenomen dat je naar beste weten je medewerking moet verlenen aan een behandeling waarmee je hebt ingestemd.


Morele plichten

Ook zijn er plichten die niet zijn vastgelegd in de wet. Ze zijn gebaseerd op ‘gewoon fatsoen’. Soms heten ze ‘morele plichten’. Dat maakt ze niet minder belangrijk. Samen met je rechten geven je plichten je een basis om samen te werken met je hulpverleners. Ze geven dus duidelijkheid. Het is om die reden belangrijk dat je niet alleen je rechten, maar ook je plichten kent.


Je plichten niet nakomen

Je zult misschien niet altijd in staat zijn je plichten na te komen. Dat kan te maken hebben met je aandoening. Daar kun je in dat geval dus niets aan doen.

Het niet nakomen van je plichten ligt anders als je bijvoorbeeld je medicijnen niet meer gebruikt omdat je vindt dat ze je meer hinderen dan helpen. Het is jouw keuze om met je medicijnen te stoppen, maar je moet zoiets wél aan je hulpverlener vertellen. Als je je hulpverlener niet vertelt dat je je medicijnen niet meer gebruikt, kan hij of zij je namelijk geen goede adviezen geven. Dat zal niet bijdragen aan een succesvolle behandeling. Probeer in elk geval altijd met je hulpverlener te overleggen als je je plichten niet kunt of wilt nakomen. Hij of zij weet dan in elk geval wat er speelt.

Hieronder zetten we de belangrijkste plichten van jou als patiënt op een rijtje.

Je bent wettelijk verplicht om je te verzekeren tegen de kosten van medische zorg. Deze verzekeringsplicht is vastgelegd in de Zorgverzekeringswet (Zvw). Als je je niet hebt verzekerd voor ziektekosten, kun je een boete krijgen. Voor kinderen onder de achttien jaar moet een van de ouders een zorgverzekering afsluiten.

Je hebt de plicht om je hulpverlener duidelijk en volledig te informeren. Dit is belangrijk omdat hij of zij je dan goede hulp kan geven. Als je bijvoorbeeld voelt dat je ziekte in hevigheid toeneemt, vertel dit dan aan je hulpverlener. Hij of zij kan je dan nog gerichter helpen en er samen met jou misschien voor zorgen dat de klachten niet erger worden.

Als je hebt ingestemd met een behandeling, wordt er van je verwacht dat je meewerkt aan de adviezen en aanwijzingen die je krijgt. Je mag ook niet bewust iets doen wat de behandeling belemmert.

Medicijnen volgens voorschrift gebruiken

Meewerken betekent ook: je medicijnen volgens voorschrift nemen. Dus: in de juiste hoeveelheid en op het juiste tijdstip. Je moet ook melden wanneer je last hebt van bijwerkingen of wanneer je gezondheid verslechtert.

Je rechten zorgen er voor dat je als patiënt wordt gerespecteerd. Andersom zorgen je plichten er voor dat je je hulpverlener respecteert. Wederzijds respect is nodig om goed met elkaar samen te werken. Dat is ook de enige manier om je te helpen.

Respect betekent ook een aantal praktische dingen:

  • dat je je hulpverlener betaalt (meestal gebeurt dit via de zorgverzekeraar en merk je er weinig van)
  • dat je de privacy van je hulpverlener respecteert
  • dat je het beroepsgeheim van je hulpverlener respecteert (en bijvoorbeeld niet gaat vragen naar andere mensen die bij je hulpverleners onder behandeling zijn: zij mogen hier immers niets over zeggen)
  • dat je met je hulpverlener overlegt bij meningsverschillen, klachten of andere problemen

Soms heeft een behandelaar het recht een behandeling stop te zetten, ook als deze nog niet is afgelopen. Dit mag alleen als de behandelaar hiervoor zwaarwegende redenen heeft. We noemen deze hieronder.

  • Je gedraagt je onheus of agressief naar de behandelaar of anderen die bij de behandeling zijn betrokken. Voorbeelden van zulk gedrag zijn dat je een behandelaar – of anderen die bij de behandeling betrokken zijn – uitscheldt, bedreigt of beledigt.
  • Je weigert aan de behandeling mee te werken. Je neemt bijvoorbeeld je medicijnen niet, terwijl je al vaak hebt beloofd dit wel te doen. Of je houdt je steeds opnieuw niet aan afspraken. De behandelaar kan je in zo’n geval onmogelijk op een goede manier behandelen.
  • Je weigert voortdurend de rekening te betalen. Ook in dat geval mag een behandelaar de behandeling stoppen.

Nationale Zorgnummer Patiëntenfederatie Nederland, Adviespunt Zorgbelangen

Heb je een vraag of een klacht over de zorg? Neem contact op met het Nationale Zorgnummer van de Patiëntenfederatie Nederland (030 – 297 03 03) of met Adviespunt Zorgbelang (0900 – 243 70 70).