Nationale vereniging voor mensen met lupus, APS, sclerodermie en MCTD
Open menu

Klachten voorkomen

Voorkómen is beter (en gemakkelijker) dan genezen

Hier vind je adviezen die je kunt gebruiken om ongezonde stress te voorkómen. Voorkómen is immers beter dan genezen. Er worden vier adviezen besproken:

  • leer stress tijdig herkennen
  • leef gezond
  • leer anders naar dingen te kijken (relativeren, aandacht voor de positieve kanten)
  • leer bewust ontspannen

Deze adviezen zijn zinvol als je in de eerste fase van de stressreactie zit: ze helpen je om te ontspannen. Als je in de derde fase zit zullen de adviezen niet helpen: dan heb je professionele hulp nodig.

Leer stress tijdig herkennen

Veel mensen zijn zich niet echt bewust van hoe ze zich voelen. Spanning kunnen ze als ‘normaal’ gaan ervaren: het is een gevoel dat went. De eerste stap is daarom dat je de verschijnselen herkent die op stress wijzen (zie Stressreactie).

Als je niet gewend bent om de ontspanning en spanning van je spieren bewust te ervaren, kan je veel hebben aan de ontspanningsoefening die je verderop vindt. Deze oefening helpt je niet alleen om te ontspannen, maar ook om het verschil tussen spanning en ontspanning te voelen.

Leef gezond

Gezond leven vergroot je draagkracht: je bent beter bestand tegen druk.

Leer anders naar dingen kijken (relativeren, aandacht voor de positieve kanten)

Sommige karaktertrekken kunnen je gevoeliger maken voor stress. Een voorbeeld is de neiging om alles foutloos te willen doen. Dit heet ‘perfectionisme’. Omdat je vind dat je alles perfect moet doen, zet je jezelf onder druk: je stelt hoge eisen aan alles wat je doet. Door gebrek aan tijd, geld of aan kennis is het onmogelijk om alles goed te doen – laat staan perfect.

Relativeren

Door bepaalde karaktertrekken kan je dus gevoeliger zijn voor stress dan anderen. Je kunt je karakter niet veranderen. Maar wat je wel kunt doen is wat meer relativeren. Met relativeren bedoelen we: de dingen ook eens van een andere kant bekijken.

Door af en toe te relativeren, zet je jezelf minder snel onder druk. Relativeren helpt om de dingen wat minder zwaar te laten wegen. Je kunt bijvoorbeeld denken: ik moet deze klus beslist vandaag af hebben… Met zo’n uitspraak zet je jezelf onder druk. Je kunt ook denken: ik zal mijn best doen om dit klusje vandaag af te maken, maar misschien lukt het me pas morgen… Hiermee zet je jezelf veel minder onder druk.

Aandacht voor de positieve kanten

Naast het relativeren is het ook belangrijk dat je je bewuster maakt van de dingen die je wél hebt, die je wél lukken, die je wél kunt en die je wél hebt afgekregen. Kortom: je blik richten op de positieve zaken in je leven (positieve focus). Hierdoor zal je je meer tevreden voelen, meer voldaan, en dat geeft energie, waardoor je draagkracht makkelijker op peil kan blijven.

Een cursus of training zoeken

Gemakkelijker gezegd dan gedaan, denk je nu misschien. Je kijkt al jaren op een bepaalde manier tegen de wereld aan, en het valt niet mee om dat zomaar te veranderen. Als het je moeite kost om negatieve gedachten ‘uit te schakelen’ kan je hier hulp bij zoeken. Je kunt bijvoorbeeld contact zoeken met een cognitief therapeut of een cursus ‘Mindfulness’ doen. In beide gevallen leer je je stemming te beïnvloeden.

Leer bewust ontspannen

Het belangrijkste advies is: leer bewust ontspannen. Als je regelmatig ontspant kan je veel beter stress verdragen.

Besteed aandacht aan uw sociale contacten

Goede contacten met anderen blijken een sterk middel om ongezonde stress te voorkómen. Mensen om je heen geven je genegenheid en warmte en als dat nodig is kunnen zij je helpen met raad en daad. En: in het gezelschap van vrienden is het makkelijker om te ontspannen.

Doe dingen waar je plezier in heb

Zeker in tijden van drukte en spanning schieten de ‘leuke dingen’ er snel bij in. We zeggen een avondje theater af omdat we willen overwerken, we slaan het voetbal over omdat er nog zo veel klussen gedaan moeten worden, we gaan toch maar weer naar een verplichte verjaardag in plaats dat we een strandwandeling maken…

Maak er een punt van om regelmatig dingen te doen die je leuk en ontspannend vindt. Een sport doen, in de tuin werken, met vrienden uit eten, naar de film gaan: het maakt niet uit wat je doet, als je er maar plezier aan beleeft.

Beweeg

Sporten en bewegen zijn uitstekende manieren om te ontspannen.

Roken is géén manier om te ontspannen

Veel rokers ervaren het roken als een middel om te ontspannen. Dat is vreemd, want roken leidt juist tot een stressreactie van het lichaam: de hartslag gaat omhoog en de bloeddruk neemt toe. Wat rokers als ‘ontspanning’ ervaren, is dan ook iets heel anders: het is de bevrediging van hun verslaving en misschien ook het aangename gevoel van het contact met mederokers.

Probeer geen kalmerende medicijnen en slaappillen te gebruiken

Als je erg gespannen bent kan je in de verleiding komen om kalmerende middelen of slaappillen te gaan gebruiken. Deze middelen zijn echter alleen bij uitzondering nuttig. Als je ze lange tijd gebruikt, zijn ze ongezond. Je kunt er afhankelijk van worden en de bijwerkingen zijn vaak niet mis. Slaappillen maken je vaak suf, terwijl de kwaliteit van je slaap achteruit gaat.

Deze middelen zijn alleen geschikt om een korte periode van grote spanning te overbruggen. Gebruik deze medicijnen alleen in overleg met je arts.

Doe een ontspanningsoefening

Veel mensen leren om ontspanningsoefeningen te doen. Deze oefeningen maken je bewust van spanning in je lichaam en leren je om deze spanning ‘los te laten’. Je kunt ontspanningsoefeningen leren van je fysiotherapeut. Ook op internet zijn zulke oefeningen te vinden. Een nuttige website is www.ggzdrenthe.nl. Ook kan je een app downloaden, bijvoorbeeld de VGZ Mindfulness Coach.

Meer informatie

Fonds Psychische Gezondheid

Het Fonds Psychische Gezondheid geeft informatie over allerlei psychische aandoeningen, waaronder stress. Zie de website www.psychischegezondheid.nl. Je kunt hier ook een stresstest doen. De stresstest bestaat uit zeven onderdelen die je draaglast en draagkracht bepalen.

MIND Korrelatie

Bij MIND Korrelatie (0900 – 14 50, € 0,15 pm) kan iedereen terecht met vragen over psychische problemen. Je wordt te woord gestaan door deskundige vrijwilligers. Je kunt ook chatten of vragen stellen per e-mail of app, zie www.mindkorrelatie.nl.