Stress wordt schadelijk als de draaglast de draagkracht te boven gaat. Draaglast wil zeggen: alle druk die je ’te dragen krijgt’. Dus al je taken op het werk, in je gezin, de zorgen om je kinderen, het gezeur vanwege een kapotte auto, ruzie met een collega. Draagkracht wil zeggen: de kracht waarover je beschikt om de druk te kunnen dragen. Hoe beter je tegen druk bestand bent, hoe groter je draagkracht. Stress richt dus schade aan als je meer te verduren krijgt dan je kunt verdragen.

Draaglast

Er kunnen tientallen redenen zijn waardoor de draaglast te groot wordt. Daarin zijn wel een paar duidelijke lijnen te vinden.

• Het blijkt dat steeds terugkerende kwesties schadelijker zijn dan eenmalige schokkende gebeurtenissen. Een doorzeurende ruzie met de buren veroorzaakt bijvoorbeeld meer stress dan wanneer je plotseling schrikt omdat je een auto-ongeluk ziet. Van dat ongeluk schrik je misschien meer, maar uiteindelijk is de ruzie met de buren schadelijker voor je gezondheid. Dit komt doordat de aanmaak van stresshormonen door de steeds terugkerende ruzies doorgaat en de hoeveelheid stresshormonen in je lichaam te weinig vermindert. De stressreactie blijft op die manier voortduren.
• Gebeurtenissen waarbij verlies een rol speelt, roepen veel stress op. Voorbeelden zijn: ontslagen worden, een kind dat op kamers gaat wonen, het sterven van een naaste. Ook het verlies van gezondheid of het onzeker worden van toekomstplannen zijn ‘verliesgebeurtenissen’.
• Het blijkt dat niet alleen negatieve, maar ook positieve gebeurtenissen stress veroorzaken. Je kunt hierbij denken aan trouwen, met een nieuwe baan beginnen of een huis kopen.

Draagkracht

De ene persoon kan meer verdragen dan de ander. Anders gezegd: de een is ‘stressgevoeliger’ dan de ander. Het verschil in draagkracht heeft onder andere te maken met persoonlijke kenmerken. Mensen die altijd haast hebben, veel dingen tegelijk doen en graag presteren zijn bijvoorbeeld gevoeliger voor stress.

Je bent gevoelig voor stress als je veel van de volgende karaktertrekken heeft:

• Je hebt doorgaans haast.
• Je legt jezelf zware taken op waardoor je vaak in tijdnood zit.
• Je wilt erg graag presteren.
• Je ziet anderen vaak als tegenstanders.
• Je doet vaak twee of meer dingen tegelijk.
• Je kunt moeilijk of niet nee zeggen.
• Je bent bang om fouten te maken.
• Je wilt de dingen die je doet foutloos doen (perfectionisme).
• Je stort je helemaal op je werk.
• Je kunt je moeilijk ontspannen.
• Je geeft niet gauw toe dat je vermoeid bent.

Je hoeft niet te schrikken als je een paar van deze eigenschappen herkent, want iedereen heeft er wel een paar. Als je veel van deze eigenschappen herkent, weet je dat je stressgevoelig bent. Dat is een extra reden om met stress om te leren gaan.